قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ : لَتُفْتَحَنَّ الْقُسْطَنْطِينِيَّةُ فَلَنِعْمَ الْأَمِيرُ أَمِيرُهَا وَلَنِعْمَ الْجَيْشُ ذٰلِكَ الْجَيْشُ. (حم)
رسول الله أفنديمز ( ﷺ ) بيوردولر : قسطنطنيه ( إستانبول ) ألبتده فتح أديله جكدر . اونى فتح أدن أمير ( قوماندان ) ، نه كوزل أمير در و او اوردى ، نه كوزل اورديدور ! "
Resûlullah Efendimiz sallallâhü aleyhi ve sellem buyurdular: Kostantîniyye (İstanbul) elbette fethedilecektir. Onu fetheden emîr (kumandan), ne güzel emîrdir ve o ordu, ne güzel ordudur!”
(Müsned-i Ahmed bin Hanbel)
Hicrî: 09 Zilkâde 1444 Fazilet Takvim
FÂTİH SULTAN MEHMED HAN’IN İLME VERDİĞİ EHEMMİYET
Kahramanlıkla fazileti, ilimle tekniği birleştirip cihângirliğini atalarından, hükümdârlık terbiyesi ve kumandanlık vasıflarını da babası Sultan İkinci Murad’dan öğrenen Fâtih Sultan Mehmed Han’ın, ilim sahasında da tartışılamayacak kadar büyük bir yeri vardır. Onun ilme olan arzusu ve âlimlere karşı hürmeti çok büyüktü.
İlim ve irfan ordusunun da serdarı olan Fâtih Sultan Mehmed Han, bilhâssa Manisa’da geçirdiği ikinci şehzâdelik devresinde, devrin en liyakatli âlimlerinden ders almış, matematik, coğrafya okumuş, Arapça ve Farsça, Latince, Yunanca, Sırpça öğrenmiş, tarih ve askerlik bilgilerini mükemmel hâle getirmiş, diğer taraftan tarihte yaşamış büyük insanların devlet idaresindeki husûsiyetlerini incelemiştir.
Fâtih Sultan Mehmed Han, şahsında tekâmül ettirdiği ilim anlayışını memleketinin her köşesine yaymaktan geri kalmamıştı. Zeyrek ve Ayasofya medreseleri başta olmak üzere fetihten sonra 8 medrese açtı. 1462’de inşasına başlanan ve 1470’te tamamlanan Fâtih Câmii etrafında meşhur Semâniye Medreselerini (Sahn-ı Semân/Medâris-i Semâniye) yaptırdı. Bu sekiz medresenin yanında, 8 tane tetimme medresesi, tabhâne, imâret, aşhâne, müsafirhane, hamam, kütüphane, ilk mektep, muvakkithâne, hastane ve kervansaray yaptırdı.
Devlet adamı yetiştirmede ehemmiyeti büyük olan Enderûn Mektebi’ni de teşkilâtlandırarak, devlet işlerinde ehil insanların yetişmesini sağladı. Fâtih Sultan Mehmed Han, geceleri medreseleri dolaşır, talebeleri ilme teşvik ederdi.
Osmanlılar zamanında teşkilâtlı olarak ilk mahalle mektebi, Fâtih Sultan Mehmed Han tarafından Fâtih Câmii yanında yaptırılmıştır. Bu mahalle mekteplerinden sonra memleketin muhtelif yerlerinde mahalle mektepleri açılmıştır. Mahalle mektepleri, beş-altı yaşlarındaki kız ve erkek çocuklarına okuma-yazma ve dînî bilgileri öğreten bir müessese olarak Osmanlı’nın sonuna kadar devam etmiştir.
(Osmanlı Tarihi, Çamlıca Basım Yayın)
Hicrî: 09 Zilkâde 1444 Fazilet Takvim
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder