24 Kasım 2017 Cuma

İLHANLILARIN MUHTEŞEM VAKFI: ŞENB-İ GÂZÂN KÜLLİYESİ




قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَلَا يَشْرَبِ الْخَمْرَ, مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَلَا يَجْلِسْ عَلَى مَائِدَةٍ يُشْرَبُ عَلَيْهَا الْخَمْرُ, مَنْ كَانَ يُؤْمِنُ بِاللهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ فَلَا يَخْلُوَنَّ بِامْرَأَةٍ لَيْسَ بَيْنَهُ وَبَيْنَهَا مَحْرَمٌ. (طب)
رسول الله أفندمز محمد مصطفى ( صلى الله عليه وسلم ) بيوردولر   ."   الله تعالى يه و آخرت كونونه إيمان أدن و شراب ( و إجكى )  إجمسين . الله تعالى يه و آخرت كونونه إيمان أدن شراب ( و إجكى )  إيجلن صوفرايه اوطورماسين .  الله تعالى يه و آخرت كونونه إيمان أدن ياننده محرمى بولنمايان يابانجى بر قدنله يالنز باشنه قالماسين ."
Peygamberimiz (s.a.v) buyurdular: “Allâhü Teâlâ’ya ve âhiret gününe iman eden şarap (ve içki) içmesin. Allâhü Teâlâ’ya ve âhiret gününe iman eden şarap (ve içki) içilen sofraya oturmasın. Allâhü Teâlâ’ya ve âhiret gününe iman eden yanında mahremi bulunmayan yabancı bir kadınla yalnız başına kalmasın.” 
(Hadîs-i Şerîf, Taberânî, el-Mu’cemü’l-Kebîr)
Hicrî:   06  Rebîulevvel  1439  Fazilet Takvimi 

İLHANLILARIN MUHTEŞEM VAKFI: ŞENB-İ GÂZÂN KÜLLİYESİ


ŞENB-İ GÂZÂN KÜLLİYESİ

İlhanlı hükümdarı Gâzân Han (1295-1304) İslâmiyet'i kabul edip tahta geçti. Büyük bir îmâr faaliyetine başladı. Başşehir Tebriz'de Şenb-i Gâzân isimli muhteşem bir hayır külliyesi yaptırmıştı. Şenb-i Gâzân'ın inşasına 5 Ekim 1297 tarihinde başlandı ve yedi yıl sürdü. Gâzân Han'ın kurduğu vakıfta, hayır işleri için şu hususlara tahsisat ayrılmıştı:
Her yıl Gâzân Han'ın vefât yıldönümünde türbeyi ziyaret edenlere ve Kur'ân-ı Kerîm hatimleri esnasında verilecek olan sadaka ve yemek giderleri için.
Cuma geceleri mescit, hankâh ve medrese ehli ile diğer bazı kimselere verilecek tatlı için. Âşûra, Berât kandili vb. dinî gün ve geceler ile bayramlarda yapılacak masraflar için.
Her zaman 100 yetim çocuğa Kur'ân öğretip onları yetiştirecek olan mektebin giderleri için. Her yıl fakir ve ihtiyaç sahibi kimselere dağıtılmak üzere alınacak 2 bin adet elbise için.
Yüz çocuğun bayramlığı, yıllık masrafları, sünnet edilmesi ve bu işi yapacak beş muallim, beş vazifeli ve küçük çocukların yanında vazifeli beş bakıcı ile mektepteki diğer bütün masraf için.
Her yıl yüz adet Kur'ân-ı Kerîm satın alınması için. Sokakta kalan çocukların toplanması, büluğa erip bir sanat veya meslek sahibi oluncaya değin yetiştirilmesi ve bu işi yapacak sütannelere verilecek maaş ve ihtiyaç maddelerinin karşılanması için. Tebriz'de vefat edecek olanlardan; kimsesiz, yoksul ve yabancıların kefenlenip defnedilmesi masrafı için.
Kış mevsiminde kuşlara verilecek yem masrafı için. Her yıl dul, kimsesiz ve yoksul 500 kadından her birine verilecek yaklaşık 3,5 kilo temiz pamuk için. Köle, uşak ve küçük çocukların su taşırken kırdıkları testileri -efendilerinden korkarak üzülmemeleri için- değiştirip yerine yenisinin verilmesi için.
Tebriz şehri yollarının taştan temizlenmesi ile su kanalları ve arkların ayıklanması için.
İlhanlı Devleti'nin yıkılması, 16. ve 17. yüzyıllarda Osmanlı Devleti ile Safevîler arasındaki savaşlar ve Tebriz'de sık sık olan depremler neticesinde Şenb-i Gâzân yavaş yavaş tahrip oldu. Şenb-i Gâzân külliyesinden maalesef geride hiçbir iz kalmadı.
(Yedikıta Tarih ve Kültür Dergisi)
Hicrî:   06  Rebîulevvel  1439  Fazilet Takvimi 


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder