Osmanlı Biliminin Öncüsü 7 Âlim
Osmanlı
Devleti her alanda olduğu gibi bilim ve teknoloji alanında da ilim
dünyasına mühim katkılar sağlamıştır. Başta astronomi, tıp, matematik
alanları olmak üzere birçok bilim dalında çok kıymetli eserler veren ve
çalışmalar yapan çoğu unutulmuş 7 âlimi sizlere hatırlatıyoruz.
1. Ali Kuşçu
Osmanlı tarihinde İstanbul’u önemli bir ilim ve kültür merkezi yapmaya çalışan Fatih Sultan Mehmed Han, dünyanın farklı coğrafyalarından âlimleri ülkesine davet etmiştir. Bu davete icabet eden âlimlerin en değerlilerinden biri de hiç şüphesiz Ali Kuşçu’dur. Tebriz’den İstanbul’a uzanan bu yolculuğun ardında Ali Kuşçu Osmanlı biliminin gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır. Onun Osmanlı ülkesindeki en önemli faaliyetlerinden biri bütün Osmanlı medreselerinde okutulacak dersleri düzenlemesidir. Özellikle astronomi ve matematik alanında çalışmalar yapan Kuşçu, bu alanda kendinden sonra gelen âlimlere yol göstermiştir.
2. Aydınlı Hacı Paşa
Anadolu’nun İbn-i Sina’sı olarak bilinen Hacı Paşa tıp ilminin Osmanlı coğrafyasında gelişmesine ön ayak olan âlimlerdendir. Özellikle Kitâbüt’- Teshil fi’t-Tıb ve Müntehâb-ı Şifâ isimli eserleri tıp dilinin Türkçeleşmesi hususunda önem arz etmektedir.
3. Bayramoğlu Ali Ağa
Lale Devri’nde Humbaracı Ocağı’nın 2. Halifesi olan Bayramoğlu Ali Ağa yazdığı Ümmü’l-Gaza fî Tedbîri’l-Harb ve Levazimihâ isimli eserinde kendi icat ettiği silahlardan ve harp sanatından bahseder. Bahsettiği silahlardan birisi de kale kuşatmalarında kullanılan ve tamamen kendi icadı olan tulumba isimli rokettir. Bu silah, ilk icat edilen roketler arasında gösterilir.
4. İsmail Gelenbevi
İsmail Gelenbevi, 18. yüzyılda Osmanlı devletinin yetiştirdiği en büyük ilim adamlarındandır. Klasik Osmanlı bilim geleneğinin matematik alanındaki son temsilcisidir. Matematik alanında telif ettiği biri Arapça, beşi Türkçe olmak üzere 6 eseri vardır.
5. Matrakçı Nasuh
Matematik, tarih, coğrafya, silahşörlük ve minyatür sanatıyla uğraşan Matrakçı Nasuh çok yönlü bir alim ve 16. asrın dahisi olarak adlandırılır. Matrak oyununun mucidi olarak da bilinen Matrakçı Nasuh, özellikle katıldığı seferler vasıtasıyla çizdiği minyatürlerle Osmanlı resim sanatına farklı bir tarz kazandırmıştır.
6. Şerefeddin Sabuncuoğlu
Şerefeddin Sabuncuoğlu Fatih Sultan Mehmed Han devrinde yaşamış meşhur bir cerrahtır. Sabuncuoğlu’nun en dikkat çeken özelliği ise, Cerrâhiyetü’l Haniyye adlı eserinde tıp tarihinde ilk defa cerrahi operasyonları gösteren minyatürlere yer vermesidir.
7. Takiyüddin Râsıd
İlmi birikimi, yeni tespit ve araştırmalarıyla Takiyüddin Râsıd, Osmanlı ilminde zirve bir zattır. Özellikle astronomi alanında yaptığı faaliyetler ve İstanbul’da İslam medeniyetinin son büyük rasathanesini kurmasıyla Osmanlı ilim adamları arasında müstesna bir yere sahiptir. Eserleri bugün hala İstanbul, Kahire ve İngiltere’deki muhtelif dünya kütüphanelerinde yer almaktadır.
1. Ali Kuşçu
Osmanlı tarihinde İstanbul’u önemli bir ilim ve kültür merkezi yapmaya çalışan Fatih Sultan Mehmed Han, dünyanın farklı coğrafyalarından âlimleri ülkesine davet etmiştir. Bu davete icabet eden âlimlerin en değerlilerinden biri de hiç şüphesiz Ali Kuşçu’dur. Tebriz’den İstanbul’a uzanan bu yolculuğun ardında Ali Kuşçu Osmanlı biliminin gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır. Onun Osmanlı ülkesindeki en önemli faaliyetlerinden biri bütün Osmanlı medreselerinde okutulacak dersleri düzenlemesidir. Özellikle astronomi ve matematik alanında çalışmalar yapan Kuşçu, bu alanda kendinden sonra gelen âlimlere yol göstermiştir.
2. Aydınlı Hacı Paşa
Anadolu’nun İbn-i Sina’sı olarak bilinen Hacı Paşa tıp ilminin Osmanlı coğrafyasında gelişmesine ön ayak olan âlimlerdendir. Özellikle Kitâbüt’- Teshil fi’t-Tıb ve Müntehâb-ı Şifâ isimli eserleri tıp dilinin Türkçeleşmesi hususunda önem arz etmektedir.
3. Bayramoğlu Ali Ağa
Lale Devri’nde Humbaracı Ocağı’nın 2. Halifesi olan Bayramoğlu Ali Ağa yazdığı Ümmü’l-Gaza fî Tedbîri’l-Harb ve Levazimihâ isimli eserinde kendi icat ettiği silahlardan ve harp sanatından bahseder. Bahsettiği silahlardan birisi de kale kuşatmalarında kullanılan ve tamamen kendi icadı olan tulumba isimli rokettir. Bu silah, ilk icat edilen roketler arasında gösterilir.
4. İsmail Gelenbevi
İsmail Gelenbevi, 18. yüzyılda Osmanlı devletinin yetiştirdiği en büyük ilim adamlarındandır. Klasik Osmanlı bilim geleneğinin matematik alanındaki son temsilcisidir. Matematik alanında telif ettiği biri Arapça, beşi Türkçe olmak üzere 6 eseri vardır.
5. Matrakçı Nasuh
Matematik, tarih, coğrafya, silahşörlük ve minyatür sanatıyla uğraşan Matrakçı Nasuh çok yönlü bir alim ve 16. asrın dahisi olarak adlandırılır. Matrak oyununun mucidi olarak da bilinen Matrakçı Nasuh, özellikle katıldığı seferler vasıtasıyla çizdiği minyatürlerle Osmanlı resim sanatına farklı bir tarz kazandırmıştır.
6. Şerefeddin Sabuncuoğlu
Şerefeddin Sabuncuoğlu Fatih Sultan Mehmed Han devrinde yaşamış meşhur bir cerrahtır. Sabuncuoğlu’nun en dikkat çeken özelliği ise, Cerrâhiyetü’l Haniyye adlı eserinde tıp tarihinde ilk defa cerrahi operasyonları gösteren minyatürlere yer vermesidir.
7. Takiyüddin Râsıd
İlmi birikimi, yeni tespit ve araştırmalarıyla Takiyüddin Râsıd, Osmanlı ilminde zirve bir zattır. Özellikle astronomi alanında yaptığı faaliyetler ve İstanbul’da İslam medeniyetinin son büyük rasathanesini kurmasıyla Osmanlı ilim adamları arasında müstesna bir yere sahiptir. Eserleri bugün hala İstanbul, Kahire ve İngiltere’deki muhtelif dünya kütüphanelerinde yer almaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder