26 Aralık 2016 Pazartesi

EZÂNİ (GURÛBÎ) SAAT NEDİR?



قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: مَا مِنْ مُسْلِمَيْنِ يَلْتَقِيَانِ فَيَتَصَافَحَانِ إِلَّا غُفِرَ لَهُمَا قَبْلَ أَنْ يَفْتَرِقَا. (د)
بيغمبر أفندمز صلى الله عليه وسلم بيوردلر ."      إيكى مسلمان بربريله قرشله شب ده مصافحه أدرسه محقق ببريندن آيرلمادان كوناحلرى باغشلانر ."
Peygamber Efendimiz sallallâhü aleyhi ve sellem buyurdular: “İki Müslüman birbiriyle karşılaşıp da musafaha ederse muhakkak birbirinden ayrılmadan günahları bağışlanır.” 
(Hadîs-i Şerîf, Sünen-i Ebû Dâvûd)
Hicrî:    26  Rebîulevvel   1438  Fazilet Takvimi 

EZÂNİ (GURÛBÎ) SAAT NEDİR?


Güneşin batması yani akşam ezanı ile başlayan saat hakkında kullanılan bir tâbirdir. Her gün güneş battığında ezânî saate göre saat 12.00’dir. Akşam ezanı bu saatle hep 12.00’de okunduğundan “ezânî saat” denilmiştir. Bugünkü kullandığımız Aralık 1925’te kabul edilen vasatî saate halkımız “alafranga”, ezânî saate de “alaturka” demiştir.
Osmanlı Devleti zamanında büyük cami muvakkithânelerinde vakitleri hesaplamakla vazifeli muvakkitler vardı. Akşam ezanı her gün bu muvakkitlerin hesaplarına göre okunur ve Müslümanlar da saatlerini 12.00’ye ayarlarlardı. İlm-i hey’et derslerinde namaz vakitleri hesaplarını öğrenen imamlar, muvakkitlerin olmadığı ücra yerlerde vakitleri hesaplarlardı. Ezanlar bunların yaptığı hesaplara göre okunur ve saatler akşam ezanı ile 12.00’ye ayarlanırdı. Saat ayarı ezanla bildirilmiş olurdu. Bu bakımdan bu saate “mahalli saat” de denilmiştir.
Akşam namazının vaktinin hesaplanmasında hey’et (astronomi) ilmindeki guruba yani güneş merkezinin ufukta batmasına değil her mahallin şer’i gurûbuna itibar edilir. Şer’i gurûb ise her mahallin en yüksek mevkiinde görülen zahirî gurûb demektir. Meselâ İstanbul’da deniz sathına göre güneş zahirde gurûb ettiği halde 250 metre yüksekliğindeki Çamlıca’da bulunan bir kimse güneşi henüz batmamış göreceğinden İstanbul için Çamlıca’ya itibar olunmak lâzım gelir. Şer’i gurûb, zahiri gurûbdan sonra meydana gelir. Ve her ikisi arasında geçen müddet -ki ona temkin denilir- zâhiri gurûb üzerine ilâve olunarak akşam vakti hesaplanmış olur.
Memleketimizde, az da olsa, bu saati kullananlar hâlâ mevcuttur. Üstelik bu saat bize bir ecdâd yadigârıdır. Ecdâdımıza saygı ve sevgimizin bir nişânesi olarak, ezânî saati bir köşeye terk etmeye râzı olamıyoruz. Sadece İstanbul için de olsa, bu saati muhafaza ediyoruz. İstanbul için ezânî saatler Fazilet Takvimi internet sitesinde verilmektedir.
Hicrî:    26  Rebîulevvel   1438  Fazilet Takvimi 


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder