EVLATLIK MİRASTAN PAY ALABİLİR Mİ?

 Allahü Teala miras meselesini, Sure-i Nisa Ayet; 11, 12 ve 176 ‘da  biz kullarına emr-u ferman buyurmuştur.

يُوصٖيكُمُ اللّٰهُ فٖى اَوْلَادِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْاُنْثَيَيْنِ فَاِنْ كُنَّ نِسَاءً فَوْقَ اثْنَتَيْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَ وَاِنْ كَانَتْ وَاحِدَةً فَلَهَا النِّصْفُ وَلِاَبَوَيْهِ لِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ اِنْ كَانَ لَهُ وَلَدٌ فَاِنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَلَدٌ وَوَرِثَهُ اَبَوَاهُ فَلِاُمِّهِ الثُّلُثُ فَاِنْ كَانَ لَهُ اِخْوَةٌ فَلِاُمِّهِ السُّدُسُ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصٖى بِهَا اَوْ دَيْنٍ اٰبَاؤُكُمْ وَاَبْنَاؤُكُمْ لَا تَدْرُونَ اَيُّهُمْ اَقْرَبُ لَكُمْ نَفْعًا فَرٖيضَةً مِنَ اللّٰهِ اِنَّ اللّٰهَ كَانَ عَلٖيمًا حَكٖيمًا

  Allah, size, çocuklarınız(ın alacağı miras) hakkında, erkeğe iki dişinin payı kadarını emreder. (Cocuklar sadece) ikiden fazla kız iseler, (ölenin geriye) bıraktığının üçte ikisi onlarındır.  Eğer kız bir ise (mirasın) yarısı onundur. ölenin çocuğu varsa, geriye bıraktığı maldan, ana babasından her birinin altıda bir hissesi vardır. Eğer çocuğu yok da (yalnız) ana babası ona varis oluyorsa, anasına üçte bir düşer. Eğer kardeşleri varsa, anasının hissesi altıda birdir. (Bu paylaştırma, ?lenin) yapacağı vasiyetten ya da borcundan sonradır. Babalarınız ve oğullarınızdan, hangisinin size daha faydalı olduğunu bilemezsiniz. Bunlar, Allah tarafından farz kılınmıştır. Şüphesiz Allah, hakkıyla bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir.
4-Nisa suresi 11

وَلَكُمْ نِصْفُ مَا تَرَكَ اَزْوَاجُكُمْ اِنْ لَمْ يَكُنْ لَهُنَّ وَلَدٌ فَاِنْ كَانَ لَهُنَّ وَلَدٌ فَلَكُمُ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْنَ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصٖينَ بِهَا اَوْ دَيْنٍ وَلَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْتُمْ اِنْ لَمْ يَكُنْ لَكُمْ وَلَدٌ فَاِنْ كَانَ لَكُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَكْتُمْ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ تُوصُونَ بِهَا اَوْ دَيْنٍ وَاِنْ كَانَ رَجُلٌ يُورَثُ كَلَالَةً اَوِ امْرَاَةٌ وَلَهُ اَخٌ اَوْ اُخْتٌ فَلِكُلِّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ فَاِنْ كَانُوا اَكْثَرَ مِنْ ذٰلِكَ فَهُمْ شُرَكَاءُ فِى الثُّلُثِ مِنْ بَعْدِ وَصِيَّةٍ يُوصٰى بِهَا اَوْ دَيْنٍ غَيْرَ مُضَارٍّ وَصِيَّةً مِنَ اللّٰهِ وَاللّٰهُ عَلٖيمٌ حَلٖيمٌ

 Eğer çocukları yoksa, karılarınızın geriye bıraktıklarının yarısı sizindir. Eğer çocukları varsa, bıraktıklarının dörtte biri sizindir. (Bu paylaştırma, ölen karılarınızın) yaptıkları vasiyetlerin yerine getirilmesi, yahut borçlarının ?denmesinden sonradır. Eğer sizin çocuğunuz yoksa, bıraktığınızın dörtte biri onlarındır. Eğer çocuğunuz varsa, bıraktığınızın sekizde biri onlarındır. (Yine bu paylaştırma) yaptığınız vasiyetin yerine getirilmesinden, yahut borçlarınızın ödenmesinden sonradır. Eğer kendisine varis olunan bir erkek veya bir kadının evladı ve babası olmaz ve bir erkek veya bir kız kardeşi bulunursa, ona altıda bir düşer.  Eğer (kardeşler) birden fazla olurlarsa, üçte birde ortaktırlar. (Bu paylaştırma varislere) zarar vermeksizin  yapılan vasiyetin yerine getirilmesinden, yahut borcun ödenmesinden sonra yapılır. (Bütün bunlar) Allah'ın emridir. Allah, hakkıyla bilendir, halîmdir (hemen cezalandırmaz, mühlet verir.)
4-Nisa suresi 12

يَسْتَفْتُونَكَ قُلِ اللّٰهُ يُفْتٖيكُمْ فِى الْكَلَالَةِ اِنِ امْرُؤٌا هَلَكَ لَيْسَ لَهُ وَلَدٌ وَلَهُ اُخْتٌ فَلَهَا نِصْفُ مَا تَرَكَ وَهُوَ يَرِثُهَا اِنْ لَمْ يَكُنْ لَهَا وَلَدٌ فَاِنْ كَانَتَا اثْنَتَيْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثَانِ مِمَّا تَرَكَ وَاِنْ كَانُوا اِخْوَةً رِجَالًا وَنِسَاءً فَلِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الْاُنْثَيَيْنِ يُبَيِّنُ اللّٰهُ لَكُمْ اَنْ تَضِلُّوا وَاللّٰهُ بِكُلِّ شَیْءٍ عَلٖيمٌ

Senden fetva istiyorlar. De ki: "Allah, size "kelâle" (babasız ve çocuksuz kimse)nin mirası hakkında hükmünü açıklıyor: Cocuğu olmayan bir kişi ölür de kız kardeşi bulunursa, bıraktığı malın yarısı onundur. Eğer kız kardeşi ölür ve çocuğu da bulunmazsa, erkek kardeş ona varis olur. Eğer kız kardeşler iki iseler, (erkek kardeşin) bıraktığının üçte ikisi onlarındır. Eğer kardeşler erkekli kızlı iseler, o zaman (bir) erkeğe, iki kızın hissesi kadar (pay) vardır. Sapmayasınız diye Allah size (hükmünü) açıklıyor. Allah, her şeyi hakkıyla bilendir.
4-Nisa suresi 176. ayet


 Hazreti Allah miras meselesini ayeti kerimelerle tek tek Vazetmiştir .
Taksimi zorlaştıran tek nokta ailelerin bu taksime razı olmamalardır.
 Terekeden pay alacaklar kabul ettiği takdirde, mülkiyette de problem olmadığı varsayılırsa beş dakika içerisinde miras taksim edilebilir.
Hiçbir kimse, hiçbir kanun, hiçbir mevzuat ve hiçbir güç; Rıza-i taksime yani Feraize ( Feraiz: İslam Miras Hukuku) göre taksime mani değildir.

Evlatlık mirasçı değildir.

Genelde evlatlık meselesi bir şekilde çocuğu olmayan aileler arasında görülüyor.
Ailenin düşüncesi evlatlık edindiği çocuğu büyütür yetiştiririm ve yaşlılığımda da o bana bakar sonunda da miras ona kalır. Ancak burada iki önemli konunun altı çizilmesi gerekiyor. Biri evlatlığın mahremiyet meselesi diğeri ise miras.
Günümüz aile yapılarında genelde mahremiyet unutulduğu gibi evlatlığın aile içindeki mahremiyet durumu ise tamamen terk edilme noktasındadır.
Meri hukukun evlatlığı, evlât edinene kan hısımı gibi mirasçı olarak kabul etmesi de evlatlığın mirastan hisse almasına sebep oldu.
Meri hukukta evlâtlığın kendi ailesindeki mirasçılığının devam etmesi ise kendi içinde ayrı bir mantık problemi olarak duruyor.
Feraizin miras taksimine inandığımız için, bunun gibi mantık problemleri bizi ilgilendirmiyor.
İslam’dan önce de evlatlık muamelesi vardı ve çok yaygındı. Araplar evlatlık edindikleri çocukları öz evladı yerine koyarlardı. Hatta Peygamber Efendimiz Hazreti Zeydi evlatlık almıştı. Fakat daha sonra bu hususta ayeti kerime inzal buyurularak onlara öz evlat muamelesi yapılması yasaklanmıştır.
Evlat edinme meselesinin gerek çocuğun psikolojisi gerek mahremiyet açısından pek çok tarafı vardır. Fakat mirası alakadar eden tarafı da olduğu için kısa bir hatırlatma yapılacaktır.
Bir miras mevzuunda mirasçılar arasında evlatlık olup olmadığı da sorulmalıdır.
Feraize göre miras taksiminde evlatlık verilmiş olanlar kendi anne babalarının mirasçıları olup, evlatlık gittiği yerden dinen miras alamazlar.
Eğer evlatlık olana, nüfusta kaydına geçirildiği kişinin mirasından pay verilirse Hazreti Allah’ın mirasçı kılmadıkları mirasçı yapılmış olunur ve mirasçı olanların hakları da noksanlaştırılmış, hatta belki de tamamen mahrum edilmiş olur.
Ancak nesebini (Nüfus kayıt bilgilerini) bozmadan ve mahremiyete riayet ederek muhtaç çocuklar himaye edilebilir. Kişi hayatta iken bu çocuğa istediği kadar mal verebilir, Hatta malının tamamını verebilir.
Fakat ölümü halinde asla mirasçısı olamaz.
Yine bu evlatlık alan kişi sağlığında iken bir vasiyet ile terekesinin 1/3’ünü vefatından sonra verilmek üzere evlatlığına bırakabilir.
Bir kişinin kendi varisi olan öz evladını evlatlıktan, baba ve anasını, babalıktan, analıktan, red suretiyle mirastan mahrum etme muamelesi de dinen caiz değildir. Yani; hiç kimse dinen mirasçısı olan bir kimseyi mirasından mahrum etme hakkına sahip değildir.
Esasen bu gibi davranışlar akrabalar arasında nefret duygularını körükler.
Dinimiz ise meydana gelmiş kırgınlıkların giderilmesi için gayret gösterilmesini emreder.
Dinen mirasçı olmayan evlatlıklar için, murisin bu çocuklar üzerindeki bazı taahhüt ve tasarruflarından dolayı “Zımni Vasiyet” olduğu telakki edilerek, Fakat mutlaka ve muhakkak dinen mirasçı olan varislerinden helallik alınarak terekeden 1/3’e kadar bu evlatlık çocuklara mirastan pay verilebilir. Ancak bu hususta da hak geçmemesi için çok iyi tetkikat yapılması gerekir.
Eğer vefat eden kişi erkek ise çocuksuz olarak vefatı ile geride bıraktığı eşi; Sure-i Nisa Ayet:12’ye göre 14 hisse miras alacaktır.
Evlatlık edinen kişi vefat ettiğinde kendi öz evladı, torunu, annesi, babası, dedesi ve hiçbir kardeşi yoksa varislik ölenin amca tarafınındır. Amcası ve amcaoğulları ve onların oğulları da yoksa ayrıca babasının amcaları veya oğulları, meyyitin dedesinin amcaları veya oğulları yok ise yani meyyitin baba tarafından hiçbir erkek varis olmazsa o zaman, zevi’l-erham dediğimiz meyyitin; kız yeğenleri ile kız kardeşinin çocukları ve hala, dayı, teyze cihetinden akrabaları vesaire gibi kişiler mirasçı olurlar.
Erkek akraba bulunmadığında evlatlığa değil kadın olsun erkek olsun zevi’l-erham sınıfından en yakın akrabaya miras verilir.
Yine onlarında; Aana baba bir veya baba bir veya ana bir akrabalık durumları varislik yönünden dikkate alınır ve öncelik tanınır.
Murisin mal varlıkları; bahçe, tarla, arsa, evler gibi gayrimenkulleri, nakit, araba ve sair menkulleri, velhasıl bütün mal varlığı feraiz hükümlerine tabidir.

İLK MİRAS TAKSİMİ NASIL YAPILDI?
ANNE BABANIN HAYATTA İKEN EVLATLARINA MAL VERMESİ
MİRASTA DEDE NİNE MAHRUMU GERÇEĞİ NEDİR?

"SİTEDEKİ KONU BAŞLIKLARINI GÖRMEK İÇİN TIKLAYINIZ"